Od lipca 2023 r. wzrosną kwoty wolne od podatku dla darowizn i spadków

Od 1.07.2023 r. wzrosną kwoty darowizn i spadków wolne od podatku. Nowe wartości uchwalone przez Sejm jeszcze w styczniu br., będą nawet kilkukrotnie wyższe niż dotychczas. W przepisach określono też limity kwot, od których trzeba zapłacić podatek przy darowiznach od kilku osób.

Skąd zmiany w przepisach?

Sejm na początku tego roku uchwalił ustawę o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych (Dz.U. poz. 803). Na jej podstawie od 1.07.2023 r. znacznie wzrosną kwoty wolne od podatku. Trzeba pamiętać, że jest to druga w ostatnim czasie podwyżka limitów zwolnień od podatku od spadków i darowizn. Pierwszą resort finansów wprowadził rozporządzeniem z 10.10.2022 r. (Dz.U. 2022 poz. 2084). Wtedy oznaczała ona podwyższenie kwoty wolnej od podatku dla wszystkich trzech grup podatkowych oraz wprowadziła zmiany w skali podatkowej zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy deregulacyjnej .

Trzy grupy podatkowe - jak jest obecnie

Zgodnie z ustawą z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043) - dalej: u.s.i.d. obowiązują obecnie tzw. trzy grupy podatkowe, które obejmują różne kategorie osób i w których różne są kwoty wolne od podatku.

I. Najbliższa rodzina: rodzice i dzieci

Darowizny w tej grupie są zwolnione z opodatkowania. Trzeba natomiast w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy zgłosić do urzędu skarbowego otrzymanie każdej darowizny, której wartość przekracza 10 434 zł. Według uchwalonej ustawy kwota ta ma zostać podniesiona niemal czterokrotnie – do 36 120 zł.

II. Dalsza rodzina (wujkowie czy ciocie itp.)

W tej grupie wartość darowizny zwolnionej z podatku wynosi 7 276 zł. Nowa kwota proponowana w ustawie to 27 090 zł.

III. Wszyscy pozostali darczyńcy i spadkodawcy

Kwota wolna w ich przypadku wynosi obecnie 4 902 zł. Według ustawy po zmianach ma to być 18 060 zł.

Co się nie zmieni od 1 lipca 2023 r.?

Chociaż same zmiany kwot związanych z opodatkowaniem spadków i darowizn są dość znaczące, to jednak większość przepisów i regulacji nie zmienia się. O czym więc, warto wiedzieć? Otóż bez zmian pozostanie wysokość podatku (jeżeli będzie należny), ponieważ nie zmieniono skali podatkowej.

Jest dość spora grupa osób, która nadal jest objęta tzw. zwolnieniem całkowitym, niezależnie od wartości otrzymanego spadku lub darowizny.

Bez zmian jest kwestia podstawowego zwolnienia z podatku dla spadków i darowizn otrzymanych od najbliższej rodziny, na podstawie art. 4a u.s.i.d.. Należy pamiętać, że dotyczy ono zerowej grupy podatkowej, do której są zaliczani: małżonkowie, zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Jest jednak bardzo ważna rzecz, o której trzeba pamiętać, po nabyciu darowizny od najbliżej osoby, zgodnie z art. 4a u.s.i.d., gdzie wyszczególniono warunki jakie trzeba spełnić, by skorzystać z preferencji, należy w ciągu 6 miesięcy od nabycia, zawiadomić właściwy urząd skarbowy na formularzu SD-Z2  o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (może to także zrobić notariusz).

Warto o tym obowiązku pamiętać, gdyż jeśli przekroczymy termin na powiadomienie urzędu skarbowego o nabyciu darowizny, to podatek trzeba zapłacić, z tym, że dopiero od nadwyżki ponad kwotę wolną.

Nowe ograniczenie kwoty przychodu przy darowiznach od wielu osób

Ustawodawca oprócz zwiększania kwot wolnych od jednej osoby, przyjął nowe ograniczenie kwoty przychodu przy darowiznach od wielu osób. Co ważne, obecnie nie ma takiego limitu. Podatnicy mogą otrzymywać darowizny od nawet kilkuset osób.

Tu też warto zwrócić uwagę na to, że jeśli wartość darowizny od pojedynczej osoby nie przekracza określonego progu w grupie, to nie powstaje też obowiązek podatkowy.

Zgodnie z ustawą od 1.07.2023 r. nowe limity kwot przy darowiznach od kilku osób otrzymanych w ciągu 5 lat mają wynieść, dla:

• I grupy – 108 360 zł;
• II grupy – 81 270 zł;
• III grupy – 54 180 zł.

Ulga mieszkaniowa także bez zmian

Sejm nie zmienił kwestii zwolnienia dla pieniędzy lub rzeczy otrzymanych w darowiźnie od osoby z I grupy podatkowej w ciągu pięciu lat, jeżeli obdarowany przeznaczy je w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na mieszkanie, dom lub spłatę kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.s.i.d.) . W tym wypadku limit darowizny od jednej osoby wynosi obecnie 10 434 zł, a od wielu osób łącznie – 20 868 zł. i tak pozostanie po 1.07.2023 r.

Ewelina Majewska

product manager księgowość i podatki w administracji

Tagi:
• LEX Księgowość