Zmiany w prawie oświatowym w roku szkolnym 2023/2024
Doprecyzowanie przepisów o ocenianiu i awansie zawodowym nauczycieli, zatrudnianie osób rozpoczynających pracę bez przygotowania pedagogicznego, darmowe laptopy dla uczniów i nauczycieli, nagroda specjalna - to najważniejsze zmiany w prawie oświatowym obowiązujące od września. Co jeszcze się zmienia?
Zmiany w awansie zawodowym i ocenie pracy nauczycieli
Ustawa z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw - dalej "nowelizacja lipcowa", doprecyzowała dwie bardzo istotne dla nauczycieli kwestie: w zakresie oceny pracy oraz awansu zawodowego.
Nowelizacja Karty Nauczyciela przede wszystkim wyjaśnia wątpliwości w zakresie trzyletniego okresu pracy podlegającego ocenie w sytuacji dłuższych nieobecności nauczyciela w pracy. Przepis po nowelizacji jednoznacznie stanowi, że oceny pracy nauczyciela mianowanego dokonuje się za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny, z tym że do okresu tego nie wlicza się okresów usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwających dłużej niż 3 miesiące.
Nowelizacja lipcowa wprowadziła także zmiany w ustawie z 5.08.2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw i uregulowała sytuację nauczyciela, który zmienił miejsce zatrudnienia przed dniem 1.09.2022 r. Został uregulowany okres, za jaki jest dokonywana ocena pracy nauczycieli mianowanych ubiegających się o stopień nauczyciela dyplomowanego, którzy przed dniem 1 września 2022 r. w ciągu ostatnich 3 lat przed dokonaniem oceny pracy zmienili miejsce zatrudnienia. Nowelizacja zatem określiła, aby ocena pracy mogła być dokonana za okres krótszy niż 3 lata pracy przed dokonaniem tej oceny, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy.
Nowelizacją lipcową zostały również wprowadzone zmiany w zakresie awansu zawodowego nauczycieli. Do art. 10 ustawy z 5.08.2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, został dodany ust. 2a zgodnie z którym, nauczyciele, którzy stopień nauczyciela kontraktowego otrzymali do 31.08.2022 r., którzy do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, którzy w dniu 1 września 2022 r. posiadali co najmniej dziesięcioletni okres pracy w szkole i którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego przed dniem 1 września 2022 r., mogą ubiegać się o uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego po odbyciu stażu trwającego 9 miesięcy.
Nowelizacja lipcowa wprowadziła ponadto uzupełnienie przepisów przejściowych w zakresie awansu zawodowego nauczycieli mianowanych - więcej na ten temat znajdziesz w opracowaniu Agaty Piszko pt.: "Zmiany w ustawie – Prawo oświatowe i Karta Nauczyciela od 6.09.2023 r.".
Jedną z istotnych kwestii, jaka została uregulowana ostatnią nowelizacją Karty Nauczyciela, jest doprecyzowanie zasad realizowania przygotowania do zawodu przez nauczyciela początkującego.
Najnowsza nowelizacja Karty Nauczyciela znosi także limit godzin ponadwymiarowych nauczycieli szkół ponadpodstawowych oraz wprowadza możliwość tworzenia dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć w szkołach - uzasadnione jest to zwiększonymi potrzebami kadrowymi na stanowisku nauczyciela, ze względu na kumulację roczników w ww. szkołach.
Zostały także doprecyzowane zasady dostępności nauczyciela w szkole. W przypadku nauczyciela, który w ramach stosunku pracy prowadzi:
- zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo lub
- wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej, bez względu na wymiar zatrudnienia
– wymiar dostępności nauczyciela w szkole, ustala dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb, z tym że wymiar ten nie może być wyższy od wymiaru określonego powyżej, a dostępność nauczyciela w szkole oraz inne zajęcia i czynności realizowane przez niego w ramach stosunku pracy nie mogą przekroczyć maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy obowiązującego tego nauczyciela (art. 42 ust. 2g KN).
Więcej na temat najnowszych zmian w Karcie Nauczyciela i ustawie - Prawo oświatowe znajdziesz >>TUTAJ
Darmowe laptopy dla uczniów i nauczycieli
Od 2.08.2023 r. obowiązują przepisy ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Nowe rozwiązania dotyczą przyznawania - począwszy od roku szkolnego 2023/2024, darmowych laptopów uczniom klasy IV publicznej i niepublicznej szkoły podstawowej oraz publicznej i niepublicznej szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne, klasy odpowiadającej klasie IV szkoły podstawowej.
Zakupu laptopów co roku będzie dokonywał urząd obsługujący ministra właściwego ds. informatyzacji na podstawie liczby uczniów w danym roczniku, przekazanej przez ministra ds. spraw oświaty. Laptopy będą trafiały do organów prowadzących szkoły, które przekażą sprzęt rodzicom uczniów - do 30 września na podstawie umowy. Laptopy staną się własnością rodziców, nie będą mogły zostać zbyte przez 5 lat. W 2023 r. przekazanie laptopów ma nastąpić najpóźniej do 31 grudnia.
Zgodnie z art. 4 ust 3 i 4 ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, jeżeli liczba laptopów przekazanych przez Ministra Cyfryzacji jest mniejsza niż faktyczna liczba uczniów IV klas, organ prowadzący szkołę, w terminie nie późniejszym niż 30 dni od dnia ich otrzymania, występuje do Ministra z wnioskiem o przekazanie większej liczby laptopów. Wniosek musi zawierać informację o liczbie przekazanych laptopów, liczbie brakujących laptopów i faktyczną liczbę uczniów klasy objętej wsparciem. Minister ma obowiązek niezwłocznie przekazać brakującą liczbę laptopów. Wzór wniosku o przekazanie większej liczby laptopów dostępny >>TUTAJ
Więcej o nowych obowiązkach organów prowadzących i dyrektorów szkół w zakresie przyznawania wsparcia na zakup laptopów znajdziesz w opracowaniu Joanny Lesińskiej pt.: "Zasady przyznawania darmowych laptopów uczniom w związku z rozwojem kompetencji cyfrowych".
Ustawa o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli przyznaje także nauczycielom możliwość opłacenia ze środków publicznych laptopa lub laptopa przeglądarkowego. Nauczyciele otrzymają z tego tytułu bon w wysokości 2500 zł na sfinansowanie tego sprzętu. Prawo do dokonywania płatności za pomocą bonu wygaśnie z końcem dnia 31.12.2025 r.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, ze środków publicznych mogą skorzystać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni pozostający w stosunku pracy na dzień 30.09.2023 r. w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz w publicznych szkołach artystycznych, a także w niepublicznych szkołach artystycznych posiadających uprawnienia publicznej szkoły artystycznej.
Nauczyciel uprawniony do wsparcia, składa do organu prowadzącego szkołę, za pośrednictwem dyrektora szkoły wniosek oraz oświadczenie, że nie otrzymał laptopa, laptopa przeglądarkowego lub świadczenia na sfinansowanie ich zakupów w ramach wsparcia udzielonego z innych programów finansowanych ze środków publicznych.
Więcej na temat zasad i etapów udzielania wsparcia nauczycielom przez Ministra Cyfryzacji, roli organów prowadzących szkoły i dyrektorów w tym procesie, a także dodatkowych praw i obowiązków nauczycieli w związku z nabyciem sprzętu, poznasz w LEX Prawo Oświatowe w opracowaniu pt.: "Bon dla nauczycieli na zakup laptopa - zasady przyznawania i finansowania".
Nagroda specjalna dla nauczycieli
Ustawa z 7.07.2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw, nowelizuje m.in. przepisy Karty Nauczyciela, w zakresie wypłaty jednorazowego świadczenia dla uprawnionej grupy nauczycieli. Zgodnie z tą nowelizacją, nauczyciele mają prawo do nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, w wysokości 1125 zł brutto. Nagroda przysługuje nauczycielowi, który pozostaje w stosunku pracy w szkole w dniu 20 września 2023 r.
Zgodnie z art. 92a Karty Nauczyciela, nagroda specjalna, nie przysługuje nauczycielowi, który w okresie od dnia 1 września 2023 r. do dnia 20 września 2023 r. przebywa nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym. Nagroda jest wypłacana w terminie do dnia 14 października 2023 r. i wypłaca ją ta szkoła, w której nauczyciel pozostawał w stosunku pracy w dniu 20 września 2023 r.
Więcej na ten temat w poradniku Agaty Piszko pt.: "Nagrody specjalne dla nauczycieli - zasady przyznawania i rozliczania".
Polecam!
Lidia Marciniak
Senior Product Manager
LEX Prawo Oświatowe