Trybunał Sprawiedliwości bez części pytań prejudycjalnych i z mniejszą ilością odwołań z Sądu UE

Przekazanie przez Trybunał Sprawiedliwości Sądowi UE niektórych spraw dotyczących pytań prejudycjalnych oraz ograniczenie odwołań od wyroków Sądu UE do TS to najważniejsze zmiany w projekcie nowelizacji Statutu TSUE. Wstępnie w tej sprawie porozumiały się Rada UE i Europarlament. Zmiany omawiamy w LEX Prawo Europejskie.

Omówieniu nowelizacji poświęcony jest dostępny od niedawna w programie LEX Prawo Europejskie komentarz praktyczny pt.: "Szykują się zmiany w Statucie TSUE".

Trybunał Sprawiedliwości UE - podział właściwości

Trybunał Sprawiedliwości UE, jako instytucja sądownicza Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, składa się obecnie z dwóch organów: Trybunału Sprawiedliwości i Sądu UE (tzw. General Court). Jeśli chodzi o podział zadań między oba organami, to:

• Trybunał Sprawiedliwości zajmuje się przekazywanymi przez sądy krajowe pytaniami prejudycjalnymi, odwołaniami od orzeczeń Sądu UE oraz niektórymi skargami o stwierdzenie nieważności;
• Sąd UE wydaje orzeczenia w sprawach o stwierdzenie nieważności skierowanych przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa a także, w niektórych przypadkach, przez rządy państw unijnych. W praktyce Sąd UE orzeka w szczególności w obszarach dotyczących prawa konkurencji, pomocy państwa, handlu, rolnictwa i znaków towarowych.

Zmiany dotyczące właściwości do orzekania w sprawie pytań prejudycjalnych

Na wstępie to Nowelizacja Protokołu nr 3 w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej umożliwi przekazywanie przez TS właściwości do orzekania w sprawie pytań prejudycjalnych w określonych dziedzinach Sądowi. W zakresie jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości pozostaną odpowiedzi na pytania prejudycjalne dotyczące kwestii zasadniczych, takich jak chociażby związane z wykładnią Traktatów lub Karty praw podstawowych.

Dziedziny, w których Sąd będzie właściwy do orzekania w sprawie pytań prejudycjalnych, obejmą:

• podatek VAT i podatek akcyzowy,
• cła,
• odszkodowanie i pomoc dla pasażerów w związku z opóźnieniem lub odwołaniem usług transportowych lub odmową przyjęcia na pokład oraz
• system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych.

Zwiększenie przejrzystości postępowań w sprawie pytań prejudycjalnych

Proponowane zmiany mają także zwiększyć przejrzystość postępowań w sprawie pytań prejudycjalnych. Służyć temu ma wymóg podawania do publicznej wiadomości po wydaniu wyroku pisemnych stanowisk stron, pod warunkiem, że zainteresowana strona nie wyrazi sprzeciwu wobec takiej publikacji.

Ograniczenie odwołań od wyroków Sądu UE do TS

Nowelizacja Statutu TSUE dokonuje rozszerzenia mechanizmu wstępnego przyjmowania odwołań od wyroków i postanowień Sądu UE do TS, przyjętego przez rozporządzenie 2019/629 zmieniające Protokół nr 3 w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który dotychczas dotyczył tylko czterech jednostek organizacyjnych UE, na wszystkie instytucje, organy i jednostki organizacyjne UE posiadające niezależne izby odwoławcze. W ramach tego mechanizmu sprawy, które były już rozpatrywane dwukrotnie – najpierw przez niezależną izbę odwoławczą, a następnie przez Sąd UE – nie będą dopuszczane przed TS, chyba że dotyczą kwestii istotnej dla jedności, spójności lub rozwoju prawa Unii.

Zgodnie z nowelizacją Statutu TSUE tak opisany mechanizm ma być także stosowany do odwołań w przypadkach, o których mowa w art. 272 TFUE, dotyczących wykonania umowy zawierającej klauzulę arbitrażową.

Dalsze kroki

Wstępne porozumienie, do którego doszło 7 grudnia 2023 r., wymaga jeszcze formalnego zatwierdzenia przez Radę UE i Parlament Europejski. Po takim zatwierdzeniu, aby akt wszedł w życie, musi wcześniej zostać opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE.

Jeśli chcesz sprawdzić o jakich jeszcze ważnych unijnych aktach prawnych piszemy w LEX Prawo Europejskie, zamów już dziś bezpłatny, dwutygodniowy dostęp testowy do naszego programu.

Tagi:
• LEX Prawo Europejskie