UE: Będą zmiany w prawie własności przemysłowej
Będą zmiany w prawie własności przemysłowej na szczeblu unijnym. Zaproponowano pakiet legislacyjny, który ma zapewnić spójne ramy dla prawa patentowego. Ponadto powstał projekt rozporządzenia, który ma rozszerzyć ochronę oznaczeń geograficznych na produkty nierolne. O tym, co dokładnie się zmieni, dowiesz się z LEX Prawo Europejskie.
Nowe podejście do prawa patentowego ma pomóc przedsiębiorcom (w szczególności małym i średnim) w wykorzystywaniu własnych wynalazków i rozwoju nowych technologii. Projekty rozporządzeń dotyczą trzech obszarów: patentów niezbędnych do spełnienia normy, udzielania licencji przymusowych oraz dodatkowych świadczeń ochronnych. Natomiast z oznaczeń geograficznych będą mogły skorzystać już nie tylko napoje i żywność. Projekt rozporządzenia ma ustanowić bezpośrednio stosowaną ochronę oznaczeń geograficznych również na produkty rzemieślnicze i przemysłowe.
Patenty w Unii Europejskiej
Komisja Europejska zaproponowała aż 6 projektów rozporządzeń, mających razem uzupełnić Jednolity System Patentowy, który ruszy 1 czerwca 2023 r. Celem nowych regulacji jest podniesienie skuteczności systemu patentowego dzięki wyeliminowaniu fragmentacji jednolitego rynku, ograniczeniu biurokracji i zwiększeniu efektywności.
Patenty niezbędne do spełnienia normy
Patentom niezbędnym do spełnienia normy, czyli Standard Essential Patents (SEP), poświęcony jest pierwszy projekt rozporządzenia z pakietu legislacyjnego. Ich zadaniem jest chronienie technologii, która została uznana za niezbędną do wdrożenia normy technicznej przyjętej przez organizację opracowującą normy (SDO). Rozporządzenie ma regulować m.in.:
- zasady zapewniające większą przejrzystość w odniesieniu do informacji niezbędnych dla licencjonowania SEP,
- zasady rejestracji SEP,
- procedurę oceny niezbędności zarejestrowanych SEP,
- procedurę polubownego rozwiązywania sporów dotyczących Fair, Reasonable and Non-Discriminatory (FRAND), czyli uczciwego, rozsądnego i niedyskryminacyjnego charakteru warunków,
- kompetencje Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).
Udzielanie licencji przymusowych na patenty w sytuacjach kryzysowych
Kolejny projekt przewiduje schemat nadawania licencji przymusowych w sytuacjach kryzysowych. Ma to pozwolić rządowi na zezwolenie stosowania opatentowanego wynalazku bez zgody właściciela patentu. Unijny prawodawca podkreśla jednak, że z tego rozwiązania będzie można korzystać w ostateczności, kiedy na rynku nie będzie dostępu do niezbędnych produktów i technologii.
Dodatkowe świadectwa ochronne
Ostatnie 4 projekty w ramach pakietu dotyczą Supplementary Protection Certificate (SPC), czyli dodatkowych świadectw ochronnych. Skorzysta na nich przedsiębiorstwo, które posiada ważny patent na produkt lub środek oraz odpowiednie pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w UE. SPC pozwoli na przedłużenie okresu obowiązywania patentu o maksymalnie 5 lat dla:
- produktu farmaceutycznego stosowanego u ludzi,
- weterynaryjnego produktu leczniczego,
- środka ochrony roślin, który został dopuszczony przez organy regulacyjne.
Rozporządzenia, zanim zostaną przyjęte i wejdą w życie, będą przedmiotem uzgodnień Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Więcej na ich temat piszemy w komentarzu praktycznym dostępnym w LEX Prawo Europejskie.
Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych
Na 1 stycznia 2024 r. planuje się początek obowiązywania rozporządzenia, które ma uzupełnić istniejącą już unijną ochronę oznaczeń geograficznych o produkty rzemieślnicze i przemysłowe. Dotychczas ochrona dotyczyła wyłącznie win, napojów spirytusowych, produktów spożywczych i innych produktów rolnych. Dzięki nowym przepisom, które wstępnie zostały uzgodnione przez Radę UE i Parlament Europejski, z ochrony będzie mogła skorzystać m.in. także porcelana z Bolesławca.
Ochroną będzie mógł być objęty każdy produkt, który będzie spełniał 4 przesłanki (3 pozytywne i 1 negatywną):
- produkt musi pochodzić z określonego miejsca, regionu lub państwa,
- jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna produktu musi być w głównej mierze wynikiem tego pochodzenia geograficznego,
- przynajmniej jeden etap produkcji produktu musi odbywać się na określonym obszarze geograficznym,
- produkt nie może zagrażać porządkowi publicznemu.
Z projektu dowiadujemy się także, że ochrona oznaczeń geograficznych ma mieć zastosowanie również do środowiska online, w tym do systemu nazw domen.
Jeżeli zostaną spełnione ww. przesłanki, produkt będzie mógł przejść procedurę rejestracji, która będzie miała 2 etapy - wewnątrzkrajowy i europejski. Najpierw grupy producentów/ producenci mają przesłać wniosek rejestracyjny do danego organu państwa członkowskiego. Tam wniosek jest oceniany, przeprowadza się krajową procedurę sprzeciwu, a jeżeli pozytywnie przejdzie ten etap, trafia do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Urząd rozpatruje wniosek, przeprowadza ogólnoświatową procedurę sprzeciwu i podejmuje decyzję o udzieleniu lub odmowie udzielenia ochrony.
Więcej na temat prawa własności przemysłowej dowiesz się z komentarzy praktycznych:
- Patenty - szykują się zmiany w przepisach [projekt UE],
- Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych [projekt UE],
- Produkty nierolne zyskają oznaczenia geograficzne [projekt UE: aktualizacja z 2 maja 2023 r.].
Znajdziesz je w LEX Prawo Europejskie. Najnowsza legislacja otrzymuje w programie odpowiedni komentarz redakcyjny, który zwraca uwagę Czytelnika na najważniejsze zmiany wprowadzane przez dany akt.
Julia Magulska
Redakcja Publikacji Elektronicznych