Funkcjonowanie kancelarii prawnej w sytuacji zagrożenia koronawirusem

W związku z pandemią nie uległy jeszcze zmianie regulacje związane z zawieszeniem postępowań sądowych, czy też biegiem terminów. Natomiast zmiany organizacyjne w sądownictwie wpływają znacząco na funkcjonowanie kancelarii prawnych. To wszystko sprawia, że w obecnej sytuacji problematyczne staje się ich funkcjonowanie w praktyce.

W aktualnej sytuacji epidemiologicznej pełnomocnicy procesowi napotkali liczne problemy. W tzw.  specustawie koronowirusowej Dostęp po zalogowaniu ustawodawca nie odniósł się bowiem w żaden sposób do kwestii toczących się postępowań sądowych, przygotowawczych i innych, jak również nie dokonał żadnych zmian w zakresie terminów, czy też doręczeń.

Funkcjonowanie kancelarii prawnych w czasach pandemii

Jak pisze Grzegorz Kamieński w dostępnym w LEX komentarzu praktycznym -  Funkcjonowanie kancelarii prawnej i środki prawne w praktyce w sytuacji stanu zagrożenia epidemicznego Dostęp po zalogowaniu w sytuacji trwającej pandemii problematyczne staje się funkcjonowanie kancelarii prawnych. Odwoływanie rozpraw i posiedzeń jawnych, za wyjątkiem spraw pilnych wskazanych w rekomendacji Ministerstwa Sprawiedliwości z 12.03.2020 r. niejednokrotnie może powodować przesunięcie rozpoznania sprawy, czy też wyznaczenie terminu na daną czynność procesową, o kilka lub kilkanaście miesięcy. Podkreślić należy, że nie wydaje się możliwe skuteczne zaskarżenie tego rodzaju „przewlekłości” postępowania, a to z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z siłą wyższą uniemożliwiającą sprawne funkcjonowanie sądów. Z drugiej jednak strony, szczególnie w sytuacji obrony z urzędu, rozpoznawanie tzw. spraw pilnych, może stanowić zagrożenie dla pełnomocników procesowych (np. podejrzenie choroby u podejrzanego). Sądy- co do zasady- nie są odpowiednio zabezpieczone i wyposażone w środki ochrony przed zarażeniem wirusem COVID-19. Ponadto ograniczenia dotknęły działanie biur obsługi interesantów, gdzie możliwe jest uzyskanie informacji wyłącznie drogą elektroniczną lub telefoniczną. Przy ograniczeniu ilości pracowników sądów może to powodować problemy z uzyskaniem informacji. Natomiast pojawiające się ograniczenie możliwości przyjmowania pism przez biura podawcze, przy jednoczesnym zawężeniu godzin działania placówek pocztowych, stanowi ogromną niedogodność dla kancelarii prawnych. Zwrócić także należy uwagę na to, że przestają funkcjonować placówki pocztowe całodobowe. Warto także zauważyć, że choć w sytuacji trwającej pandemii dopuszczalne jest wszczynanie nowych spraw sądowych (wnoszenie powództw, składanie wniosków itp.), to jednak rozpoznanie sprawy (szczególnie w sytuacji konieczności wyznaczenia rozprawy, czy też posiedzenia jawnego) zostanie odłożone na wiele miesięcy. Kwestie te z pewnością wpłyną nie tylko na pracę kancelarii prawnych, ale również relacje z klientami.

Projektowane zmiany

Brak regulacji w omawianej materii, jak i pojawiające się wątpliwości w tym zakresie, skłoniły środowisko prawnicze do stworzenia projektu ustawy nowelizującej ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że przywołana powyżej ustawa nie objęła swym zakresem sytuacji stron postępowań karnych, karnych-skarbowych, cywilnych, administracyjnych, podatkowych, sądowoadministracyjnych, dyscyplinarnych, jak też nie uregulowała sytuacji prawnej terminów przedawnienia we wskazanych postępowania, jak też terminów przedawnienia roszczeń w sprawach cywilnych i z zakresu prawa pracy, w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jak również nie objęła problematyki związanej z doręczeniami w toku wymienionych powyżej postępowań, w związku z tymi stanami, jak też problematyki dokonywania czynności przez organy spółek handlowych, spółki europejskiej, spółdzielni, spółdzielni europejskiej, stowarzyszeń, fundacji, wspólnot mieszkaniowych i innych osób prawnych.

Potrzeba nowelizacji w obliczu koronowirusa - postulaty

W przedstawionym projekcie, projektodawcy m.in. wskazali, że:

• konieczne jest zawieszenie biegu terminów przedawnienia w okresie trwania pandemii, jak również, że terminy przedawnienia zostaną przedłużone o czas takiego zawieszenia postępowań,
• aby w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w toku postępowań karnych, karno-skarbowych, cywilnych, administracyjnych, podatkowych, sądowoadministracyjnych i dyscyplinarnych żadne terminy nie biegły i zaczynały biec dopiero od początku z chwilą odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii,
• skutki doręczenia korespondencji w postępowaniach, o których mowa powyżej nie następują, zaś korespondencja nieodebrana w tym okresie przez adresata podlega ponownemu doręczeniu po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Przedstawione powyżej rozwiązania są zgodne z oczekiwaniami osób świadczących usługi prawne, chociażby z dostępnym w programie LEX  stanowiskiem Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych Dostęp po zalogowaniu

Katarzyna Irytowska

product manager LEX Kancelaria Prawna