Dopłaty do kredytów mieszkaniowych w ramach programu "Pierwsze mieszkanie"
Od 1 lipca 2023 r. osoby fizyczne mogą gromadzić oszczędności na cele mieszkaniowe na rachunku oszczędnościowym ("Konto mieszkaniowe") oraz na rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej pod nazwą ("Lokata Mieszkaniowa") ze wsparciem ze środków z budżetu państwa. Co więcej, mogą również uzyskać dopłaty do kredytu, co szerzej znane jest pod pojęciem kredytu 2%. Ustawa o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, która wprowadza zmiany m. in. w ustawie o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym, przewiduje mechanizmy stanowiące odpowiedź na rosnące ceny. Osoba fizyczna może zgłosić się do banku, który ma podpisaną umowę z BGK i skorzystać z wybranego instrumentu. Musi jednak spełnić przewidziane w ustawie warunki.
Warunki korzystania z kredytu 2% i rodzinnego kredytu mieszkaniowego
Bezpieczny kredyt 2% to nie jedyne rozwiązanie, które przewiduje ustawa o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym. Ustawodawca wyróżnia również rodzinny kredyt mieszkaniowy. Krąg podmiotów, do którego skierowane są ww. kredyty jest wspólny. Mogą zostać udzielone osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe w Polsce albo za granicą, ale pod warunkiem, że osoba ta posiada obywatelstwo polskie. Jeżeli go nie posiada, to wciąż może skorzystać z bezpiecznego albo rodzinnego kredytu. Musi jednak prowadzić gospodarstwo domowe razem z osobą, która takie obywatelstwo posiada, a kredyt udzielany jest im wspólnie.
Obywatelstwo to nie jedyny warunek. Jak dowiadujemy się z art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym, osoba fizyczna w dniu złożenia wniosku o udzielenie kredytu nie może być stroną umowy innego kredytu hipotecznego, zawartej w okresie 36 miesięcy przed złożeniem wniosku w celu pokrycia wydatków ponoszonych w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego albo spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Nie odnosi się to do sytuacji, w której umowa ta została rozwiązana w związku z dokonanym na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym skutecznym odstąpieniem przez kredytobiorcę od umowy deweloperskiej albo umowy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, 3 lub 5 tej ustawy.
Stopa procentowa i wysokość prowizji w przypadku rodzinnego kredytu mieszkaniowego i bezpiecznego kredytu 2% nie mogą być gorsze niż oferta, jaką kredytobiorca otrzymałby od banku na ten sam cel, spłacany w taki sam sposób, w takim samym okresie w takiej samej wysokości i o takiej samej wysokości wkładu własnego.
Kredyty mogą zostać udzielone bez wkładu własnego. Jeżeli jednak kredytobiorca go posiada, nie może on być wyższy niż 200 000 zł. Co więcej, kredyt udzielany jest w walucie polskiej i na okres co najmniej 15 lat.
Z rodzinnego kredytu mieszkaniowego osoby fizyczne będą mogły skorzystać aż do 31 grudnia 2030 r. Inaczej w przypadku kredytu 2%, wniosek o ten kredyt będzie można złożyć do 31 grudnia 2027 roku.
Dopłaty do kredytu 2%
Jeżeli kredyt 2% będzie spłacany terminowo, kredytobiorca uzyska dopłatę aż do 120 pierwszych miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych. Wysokość dopłaty oblicza się na podstawie wzoru z art. 9b ust. 2 ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym.
Dopłaty nie są przyznawane bezwarunkowo. Jeżeli kredytobiorca dopuści się czynów wskazanych w art. 9b ust. 12 -17 ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym, dopłaty wygasną i powstanie zobowiązanie do zwrotu wsparcia uzyskanego po dniu wystąpienia:
- prawomocnego skazania za przestępstwo wyłudzania kredytu (art. 297 § 1 i 2 Kodeksu karnego),
- niewykorzystywania nabytego lokalu/ domu rodzinnego celem zaspokajania własnych potrzeb mieszkaniowych,
- zbycia, zmiany przeznaczenia lub wynajmu mieszkania lokalu albo domu jednorodzinnego objętego bezpiecznym kredytem 2%,
- nabycia innego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
- ogłoszenia upadłości względem kredytobiorcy,
- wygaśnięcia umowy względem młodszego z kredytobiorców, jeżeli przy zawieraniu umowy tego kredytu jako jedyny spełniał warunek nieukończenia 45 lat (z wyjątkiem, gdy wygaśnięcie umowy nastąpiło w wyniku śmierci),
- nadpłaty kredytu w okresie 3 lat od dnia jego udzielenia, w sposób sugerujący chęć ominięcia przepisów regulujących wysokość gwarancji i wkładu własnego,
- zmiany oprocentowania na zmienne zgodnie z wnioskiem kredytobiorcy.
Ekspertka, r. pr. Agnieszka Serzysko, przypomina, że raty można również wznowić, jeżeli ich wygaśnięcie wystąpiło w związku z zakończeniem prowadzenia gospodarstwa domowego w lokalu mieszkalnym/ domu nabytym lub wybudowanym z pomocą kredytu 2% albo w związku z wynajęciem takiego lokalu. W takim wypadku kredytobiorca jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem do banku zgodnie z art. 9c ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat nowych kredytów mieszkaniowych, a w szczególności formuły oszczędzania, zasad oraz produktów bankowych, oprocentowania produktów, a także podatku od zysków kapitałowych, zapoznaj się z nowym komentarzem praktycznym. Autorka, r. pr. Agnieszka Serzysko, zwraca uwagę na praktyczne aspekty tego zagadnienia. Komentarz znajdziesz w LEX Banki.
Julia Magulska
Redakcja Publikacji Elektronicznych