Niewątpliwie najważniejszą zmianą dla podatników VAT w 2023 r. będzie uchwalona 14 kwietnia 2023 r. ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw znana jako SLIM VAT 3. Po 10 miesiącach prac ustawa czeka już tylko na podpis Prezydenta. Ogólnym założeniem wszystkich wprowadzanych zmian ma być, podobnie zresztą jak w poprzednik dwóch pakietach, dążenie do wprowadzania ułatwień w stosowaniu przepisów prawa podatkowego normujących VAT, upraszczanie tego podatku. Co więc przewiduje pakiet SLIM VAT w trzeciej odsłonie?

Wszystko wskazuje na to, że najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług wejdą w życie już 1 lipca 2023 r. Zostaną one wprowadzone w ramach trzeciej już odsłony pakietu noszącego potoczną nazwę SLIM VAT. Uchwalone rozwiązania mają głównie charakter upraszczający i są również odpowiedzią na `zgłaszane przez przedsiębiorców do Ministerstwa Finansów postulaty. Projekt usuwa wiele zbędnych, niepotrzebnych już obowiązków spoczywających na firmach. Wprowadza również rozwiązania, które znacznie ułatwią rozliczanie podatku VAT. Po dwóch pierwszych nowelizacjach z tej serii podatnicy wiedzą, że pomimo wyraźnych deklaracji, że wprowadzane zmiany poprawią ich funkcjonowanie, konieczne jest gruntowne prześledzenie treści nowelizacji. W praktyce bowiem, kolejny już raz okazuje się, że nawet przy takich, w założeniu korzystnych, zmianach niezbędna jest rzetelna analiza nowych przepisów, a w efekcie ich rzetelna implementacja.

Podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika

Aktualnie status małego podatnika posiada podatnik podatku od towarów i usług, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 1 200 000 euro lub 45 000 euro – w przypadku m.in. podatników prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie oraz zarządzających funduszami inwestycyjnymi, których wynagrodzenie stanowi kwota prowizji. Spełnienie tego kryterium oznacza uzyskanie prawa do stosowania kasowego, zamiast powszechnie stosowanego memoriałowego, rozliczenia tego podatku oraz uzyskanie prawa do stosowania rozliczeń kwartalnych w VAT. Zmiana w tym zakresie polega na podwyższeniu limitu wartości sprzedaży (wraz z kwotą podatku) do 2 000 000 euro. Spowoduje to zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczenia w VAT. Doradca podatkowy Radosław Kowalski w komentarzu praktycznym pt.: Pakiet SLIM VAT 3  zauważył, że biorąc pod uwagę dotychczasową małą popularność wyboru kasowej procedury rozliczania VAT, należy spodziewać się, że modyfikacja nie wpłynie w istotny sposób na funkcjonowanie polskich podatników. Jednak jak podkreślił warto, odliczając VAT naliczony nieco dokładniej jeszcze zweryfikować czy przypadkiem w fakturze nie zostało zamieszczone wskazanie na procedurę VAT MP.

Więcej na temat tej zmiany w artykule SLIM VAT 3 zwiększy liczbę małych podatników 

Kursy walut obcych przy korektach rozliczeń

Dotychczasowe zasady ustalania kursu do przeliczania stosowanego w fakturach korygujących nie były objęte regulacją ustawy o VAT, a wynikały z ugruntowanej linii interpretacyjnej – co mogło sprzyjać niepewności prawa u podatników przy korektach zmniejszających i zwiększających wartość transakcji. Wprowadzana zmiana adresuje wprost, że przy rozliczaniu korekt w VAT zasadą jest stosowanie kursu historycznego, czyli kursu pierwotnie zastosowanego. Według Radosława Kowalskiego jest to bez wątpienia flagowa zmiana tej nowelizacji. Doradca podatkowy w webinarze pt.: Import usług – praktyczne aspekty rozliczania po SLIM VAT 2 z uwzględnieniem projektowanego SLIM VAT 3 omawia wagę tej zmiany na korektę w imporcie usług oraz wyjątek od uchwalonej zasady jakim będzie korekta dokumentem zbiorczym.

Konsolidacja i ujednolicenie wiążących informacji

Obecnie występuje duże rozproszenie organów załatwiających sprawy dotyczące wiążących informacji. Krajowa Administracja Skarbowa umożliwia uzyskanie wiążącej informacji w czterech różnych organach. Przedsiębiorcy mogą mieć zatem problemy z ustaleniem, który z organów jest właściwy do wydania danej wiążącej informacji, który jest właściwy do rozpoznania odwołania/zażalenia i który sąd jest właściwy do rozpatrzenia skargi. SLIM VAT 3 powierza obsługę jednemu organowi. Zmiana zapewni przedsiębiorcom uzyskanie informacji w jednym miejscu, za pośrednictwem tego samego organu, bez konieczności każdorazowego ustalania, który organ KAS jest właściwym dla uzyskania wiążącej informacji w pożądanym zakresie. Według doradcy Radosława Kowalskiego istotne są też przepisy modyfikujące procedurę wydawania WIS w części dotyczącej wnioskodawców oraz odnoszącymi się do zasad stosowania WIS.

Więcej na temat tej zmiany w artykule SLIM VAT 3 skonsoliduje obsługę wiążących informacji 

Rozliczanie VAT naliczonego przy WNT

Część podatników ponosi negatywne konsekwencje związane z wymogiem posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu. Chodzi o regulacje, na podstawie których nieuzyskanie przez podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów faktury od dostawcy w praktyce pozbawia go możliwości odliczenia VAT naliczonego. W praktyce skutkuje to „kredytowaniem” budżetu państwa podatkiem VAT przez podatników w okresie między zawitym terminem wskazanym w ustawie (3 miesiące od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT), a momentem otrzymania faktury z tytułu dokonania WNT. Konieczne stało się zatem uproszczenie warunków odliczania VAT przy dokonywaniu WNT. SLIM VAT 3 odchodzi od stosowania nieracjonalnych przepisów.

Identyfikacja preproporcji i proporcji

Podatnicy, którym nie przysługuje pełne odliczenie podatku naliczonego, podlegają obowiązkom związanym ze stosowaniem prawa do odliczenia VAT na zasadach odliczenia proporcjonalnego. Przykładami takich obowiązków i ograniczeń są:

- wymóg dla określonych podatników, obowiązanych do stosowania współczynnika i prewspółczynnika, uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu, proporcji do odliczenia podatku naliczonego,

- brak możliwości odliczenia 100% podatku VAT u podatników, u których proporcja przekroczyła 98% a kwota VAT z tytułu dokonanych zakupów, która nie może zostać odliczona w skali roku wyniosła 500 zł lub więcej,

- wymóg dokonywania korekty rocznej odliczonego podatku, nawet jeżeli różnica między proporcją wstępną a ostateczną jest bardzo niewielka.

Wprowadzane zmiany w obszarze uproszczeń w stosowaniu proporcji i preproporcji mają na celu eliminowanie uciążliwych obowiązków dla wskazanych powyżej sytuacji. Dlatego zdecydowano się na radykalne podwyższenie, bo z 500 zł do 10.000 zł kwoty, z którą jest porównywana różnica przy zastosowaniu w roku odliczenia wg wskaźnika 99 i 100%. Do tej pory, jeżeli wskaźnik proporcji wynikających z obliczenia wynosi 99% podatnik powinien zastosować go do kwoty VAT naliczonego i wynik porównać ze 100%owym VAT. Jeżeli różnica była mniejsza niż 500 zł, wówczas podatnik może stosować pełne odliczenie. W wyniku nowelizacji zastosowanie znajdzie kwota 10.000 zł, a co za tym idzie podatnicy z proporcją 99% znacznie częściej dokonają pełnego odliczenia.

Więcej na temat tej zmiany w artykule SLIM VAT 3 zmniejszy ilość rocznych korekt w VAT oraz w komentarzu praktycznym Pakiet SLIM VAT 3.

Więcej podatków regulowanych z podatku VAT

Wśród szeregu zmian, których celem jest dalsze uproszczenie rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług znalazły się też zmiany do ustawy - Prawo bankowe dotyczące rachunków VAT. Już od 1 lipca 2023 r. poszerzy się lista podatków i należności, jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT. Katalog ten uzupełnią

• podatek od wydobycia niektórych kopalin,
• podatek cukrowy,
• podatek od produkcji okrętowej,
• opłatę od „tzw. małpek” oraz
• podatek tonażowy.

Więcej na temat zmiany w artukułach:

SLIM VAT 3 poszerzy katalog należności do opłacenia z rachunku VAT

SLIM VAT 3 poszerzy katalog podatków regulowanych z rachunku VAT

Zmiana w TAX FREE

Już od ponad półtora roku w systemie TAX FREE obowiązuje elektroniczny obieg dokumentów i elektroniczne potwierdzanie przez organy celne wywozu towarów poza terytorium UE. Oznacza to, że co do zasady sprzedawca otrzymuje elektroniczne potwierdzenie wywozu towarów poza UE w dniu, w którym nastąpił ten wywóz. Aby uzyskać zwrot podatku w formie gotówkowej podróżny musi przyjechać ponownie do Polski w celu osobistego odbioru zwracanego podatku. W takim przypadku dokument, na których podróżny potwierdził własnoręcznym czytelnym podpisem otrzymanie zwrotu kwoty podatku, ze wskazaniem daty otrzymania zwrotu, sprzedawca co do zasady może otrzymać po terminie do złożenia deklaracji podatkowej pomimo posiadania już elektronicznego potwierdzenia wywozu. W konsekwencji do danej dostawy towarów sprzedawca nie może zastosować stawki 0%. SLIM VAT 3 eliminuje wątpliwości co do możliwości dokonywania korekt podatku należnego od dostawy towarów dokonanej dla podróżnego w ramach systemu TAX FREE, w sytuacji, gdy zwrot podatku podróżnemu nastąpił w formie wypłaty gotówkowej po upływie terminu do złożenia deklaracji podatkowej, w której rozliczona została dana dostawa.

Więcej na ten temat w artykule SLIM VAT 3 precyzuje warunki korekty podatku w TAX FREE 

Wykonanie orzeczenia TSUE w sprawie C-935/19

SLIM VAT 3 realizuje również wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-935/19. Trybunał w powołanym wyroku uznał, że przepisy prawa unijnego stoją na przeszkodzie stosowaniu obowiązujących w Polsce rozwiązań w zakresie 20% sankcji. Trybunał stwierdził, że tryb stosowania sankcji wykracza poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym, gdyż sankcja VAT jest stosowana automatycznie, a przepisy nie dają organom podatkowym możliwości zindywidualizowania nałożonej sankcji (dostosowania do okoliczności danej sprawy). Szczegółowo wyrok TSUE opisała doradca podatkowy Agnieszka Wesołowska w omówieniu pt.: Sankcja 20-procentowa w VAT sprzeczna z dyrektywą. Omówienie wyroku TS z dnia 15 kwietnia 2021 r., C-935/19 (Grupa Warzywna) Dostosowując prawo krajowe do wspólnotowego ustawodawca w ramach pakietu SLIM VAT 3 nie tylko „widełkuje” sankcje podatkowe, ale również zapisał przesłanki, jakie organ musi wziąć pod uwagę nakładając w drodze decyzji dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Jak SLIM VAT 3 wpłynie na rozliczenia? Weź udział w webinarze!

Pakiet SLIM VAT 3 obejmuje jeszcze cały szereg innych zmian, które nie zostały opisane powyżej. Warto tu wspomnieć chociażby o:

- korekcie związanej z opóźnionym otrzymaniem dowodów,

- szybkim zwrocie nadwyżki VAT przy kasach online,

- przechowywaniu paragonów do faktur czy,

- zmianach w OSS.

Aby wszystkie je omówić Wolters Kluwer organizuje dnia 7 czerwca 2023 r. szkolenie online pt. Pakiet SLIM VAT 3. Dzięki udziałowi w webinarium jego uczestnicy zapoznają się z najważniejszymi zmianami w VAT wprowadzanymi w ramach SLIM VAT 3 oraz dowiedzą się:

– jak należy je interpretować,

– w jaki sposób i od kiedy wpłyną na rozliczenia w zakresie VAT.

Zapraszam do udziału!

Michał Malinowski

senior product manager Księgowość i Podatki

Tagi:
• LEX Księgowość